A familia do Casal inicia a súa andaina a finais do século XV, comezos do XVI. Parten da parroquia de San Martiño de Vilaouruz, no concello da Pontenova (Lugo), coa fundación da casa de Vilaoruz por Álvaro Díaz e Maior Álvarez.
No século XVIII a familia do Casal únese á casa de Romelle, orixinaria de San Vicenzo de Cespón (Boiro) a través do matrimonio, celebrado en 1760, de Josefa Pardo de Cela y Copeiro (descendente de Juan Fernández do Casal e Ana Vermúdez Santiso e Aguiar, da casa de Vilanova) con Vicente Caamaño Varela Mariño, dono e señor das casas de Romelle, Goiáns e Quindimil, así como das illas de Sálvora, Vionta e Noro mais do pazo de Orellán.
A familia do Casal entronca ademais con outras familias galegas, como é o caso dos de la Rocha, Sanjurjo Montenegro, Mariño de Lobera, Yáñez de Parladoiro, así como coa vasca de Belderrayn, que chega a Santa Marta de Meilán (Riotorto) en 1620.
Como outras familias da fidalguía galega, a base económica sobre a que se asenta é a propiedade ou tenza de terras e rendas. Entre as propiedades herdadas das distintas ramas da familia, todas situadas en diferentes concellos das actuais provincias da Coruña, Lugo, Pontevedra e Asturias, hai que sinalar as correspondentes ás casas de Vilaouruz (A Pontenova, Lugo); Vilanova (Vilanova de Lourenzá, Lugo); Rigoio (Trabada, Lugo); Parladoiro (Trabada, Lugo); Villaeimil (San Tirso de Abres, Asturias); Villaamil (Castropol, Asturias); Serra (Outes, A Coruña); Romelle (Zas, A Coruña); Goiáns (Boiro, A Coruña); Quindimil (Palas de Rei, Lugo); Cereixo (Vimianzo, A Coruña); Orellán (Porto do Son, A Coruña); Leboráns (Ames, A Coruña); Trasariz (Vedra, A Coruña) e Carreira (Zas, A Coruña). Posúen abundantes propiedades nas parroquias onde están asentadas e nas veciñas.
Historia archivística
O fondo foi depositado no Arquivo do Reino de Galicia pola Dirección Xeral de Patrimonio Cultural da Consellería de Cultura, Comunicación Social e Turismo da Xunta de Galicia en xaneiro de 1999. Procedía dunha compra realizada con anterioridade a 1988, probablemente nunha casa de poxas de Madrid. O lote adquirido comprendía 5 caixas de documentos de carácter familiar e outras dúas de libros e partituras musicais.
Alcance y contenido
Aínda que o fondo abrangue o período 1502-1926, a meirande parte da documentación corresponde aos séculos XVII-XIX e foi producida e acumulada de maneira orgánica polos diferentes membros da familia como resultado da súa actividade. Pódese dicir que destacan tres bloques:
- a documentación xenealóxica, títulos e vínculos, que se reflicte nas series Informacións e probas de fidalguía, Expedientes de inclusión no padrón de fidalgos ou Expedientes de solicitude de títulos nobiliarios;
- a documentación patrimonial, que se reflicte nas series Escrituras de compravenda, Expedientes de apeos ou Expedientes de administración de bens;
- os arquivos individuais dos distintos membros da familia, tanto na súa actividade persoal como na pública, que se reflicte nas series Certificados de Bautismo ou Expedientes de elección de alcalde ordinario.
Condiciones de acceso
Condiciones de acceso
Descripción condiciones de acceso:
Acceso libre en xeral.
Normativa:
Ao seren depositados no ARG, os documentos que integran o fondo adquiren a condición de bens de interese cultural, tal e como estipulan, respectivamente, os artigos 50 da Lei 8/1995, do 30 de outubro, do patrimonio cultural de Galicia, e o 60 da Lei 16/1985, do 25 de xuño, do patrimonio histórico español, e pasan a gozar por tanto do réxime de protección e acceso que as devanditas normas establecen para estas categorías de bens culturais.
Condiciones de reproducción
Condiciones de reproducción:
A reprodución da documentación deste fondo está suxeita ás seguintes disposicións:
- Decreto 219/2011, do 17 de novembro, polo que se fixan os prezos públicos e as normas dos servizos de reprodución prestados nos arquivos xestionados pola Xunta de Galicia.
- Orde do 31 de agosto de 2010, pola que se establecen as normas para a consulta e reprodución dos documentos nos arquivos propios e xestionados pola Xunta de Galicia.
Lengua:
Spanish; Castilian
Latin
Características físicas
Estado de conservación:
Bo
Documentación relacionada
Existencia y localización de copias
Existencia de copias: Non existen copias
Unidades de descripción relacionadas
Unidades de descripción relacionadas: Os seguintes preitos do fondo da Real Audiencia de Galicia:- Juan José Caamaño, caballero de la Orden de San Juan de Jerusalén, con José Frutos y Vicente María Caamaño, hermanos, sobre posesión de bienes de vínculo. Sig. 19521/14.- Juan Antonio Caamaño Varela y Mendoza con Antonio Romero y consortes sobre bienes y vínculos. Sig. 17407/2.- Fermín Álvarez Villaamil con Antonio Maseda, curador de Marcelino Álvarez Villaamil, sobre mejor derecho de bienes vinculares. Sig. 24860/52.- Francisco Raimundo Osorio y Valcarce con Juan Osorio y Valcarce y Fernando Yáñez de Parladoiro. Misión en posesión de la casa sita en la villa de Doncos y más bienes de la mejora vincular hecha por Fernando Arias Reimóndez. Sig. 20234/40.- Fernando José Villaamil con García Bermúdez Becerra y Castropol. Auto ordinario por la mitad del lugar de Pacios en la feligresía de Conforto, concejo de Miranda. Sig. 15067/51- Vasco Méndez de Miranda e Isabel Crespo de la Serna de Cerva con Diego Yáñez de Castro y María de la Serna Aenlle y Rocha. Misión en posesión del vínculo fundado por Rosendo de Aenlle y Partija de lo libre. Sig. 8490/9.- Joaquín de Sotomayor Cisneros y Sarmiento con Vicente Caamaño sobre bienes. Sig. 17966/1 6.- Luis Giráldez, como marido de Inés de Saavedra, con Gregorio Agustín Luaces y su curador ad littem, sobre la manera de proseguir una real carta ejecutoria. Sig. 9677/36 e 9678/36. O fondo do condado de Priegue, pois algúns dos membros da familia Ozores enlazan unha familia coa outra.
Notas
Nota general
- Sistema de organización: Cadro de clasificación baseado nas propostas de GALLEGO DOMÍNGUEZ, Olga. Manual de archivos familiares. Madrid: ANABAD, 1993; e GARCÍA ASER, Rosario, LAFUENTE URIÉN, Aránzazu. Archivos nobiliarios: Cuadro de clasificación. Sección Nobleza del Archivo Histórico Nacional. Madrid: Ministerio de Educación, Cultura y Deporte, Centro de Publicaciones, 2000.
- Instrumentos de descrición: Base de datos Cumberland Family Tree, para datos xenealóxicos.
Xunta de Galicia. Información mantenida y publicada en internet por la Xunta de Galicia