Xulgado de Primeira Instancia e Instrución Número 1 da...

Referencia

• ES.GA.15030.ARG/1.1.3.2.4.

Título

• Xulgado de Primeira Instancia e Instrución Número 1 da Coruña

Fecha de creación

• 1905 / 1990

Nivel de descripción

• Fondo

Volumen y soporte de la unidad de descripción

• 747 Unidade(s) de instalación
• 109 metros

Historia institucional/Reseña biográfica

• De acordo cos principios liberais da separación de poderes, a Constitución de Cádiz organizará un poder xudicial independente baseado na igualdade dos cidadáns perante a lei, na unidade de foros e xurisdicións e na simplificación e aplicación automática dos procedementos por parte de xuíces inamovibles e predeterminados. Establécese deste modo unha estrita xerarquización dos órganos xudiciais: no cumio estará o Tribunal Supremo de España e Indias. No chanzo máis baixo, os alcaldes, que actuarán como xuíces de paz e ordinarios. Por riba deles, os xuíces de primeira instancia (de partido), no civil e no criminal, subordinados ás audiencias reais, iguais e independentes entre si. Pero a inestabilidade política do primeiro terzo do século XIX impediu o desenvolvemento real da Administración de xustiza ata o ano 1834, cando se establece a demarcación xudicial unificada coa administrativa e se crean novas audiencias, iguais en autoridade e facultades (Real decreto do 26 de xaneiro de 1834). Esta disposición foi complementada, entre outras, co "Reglamento provisional para la administración de justicia en lo respectivo a la real jurisdicción ordinaria” (Real decreto do 26 de setembro de 1835). Dentro da "real xurisdición ordinaria" achábanse os xulgados de partido, circunscricións en que se divide todo o territorio español, que estarían a cargo de "xuíces letrados de primeira instancia" únicos para a súa demarcación para as "causas civís e criminais" (artigo 36). Este deseño conceptual e organizativo perdurará basicamente ata a actualidade. Plásmase así, por exemplo, noutras disposicións posteriores, como o Real decreto do 1 de maio de 1844 ou na Lei orgánica do Poder xudicial de 1870. Pero non será ata a promulgación da Lei adicional á orgánica do Poder xudicial do 14 de outubro de 1882 cando se consolide a denominación actual de "xulgados de primeira instancia e instrución". Esta lei estableceu que naqueles lugares en que por mor da poboación houbese necesidade de crear máis dun xulgado, estes numeraríanse de forma correlativa. Ao número seguiríalle o nome da localidade. (No entanto, os xulgados denominaranse inicialmente polo nome do distrito municipal onde se atoparen). Con esta denominación e carácter mantivéronse practicamente sen cambios ata que o Decreto 2160/1973, do 17 de agosto, atribuíu a xulgados distintos as xurisdicións civil e penal, e creou así xulgados de 1ª instancia por un lado e de instrución por outro. Os xulgados de primeira instancia e instrución eran órganos unipersoais que coñecían en primeira instancia en materia civil e tiñan facultade de instrución no criminal. Ademais, reciben en apelación os asuntos dos xuíces inferiores (xulgados municipais, comarcais e de paz). Poden intervir tamén en cuestións disciplinarias do persoal xudicial baixo a súa xurisdición e na resolución de cuestións de competencia. Na Coruña había dous xulgados de Primeira Instancia e Instrución que por Real Orde do 16 de xullo de 1920 denomínanse Xulgado de Primeira Instancia e Instrución de Distrito da Audiencia, con xurisdición na cidade vella, Atocha e Peixaría; e Xulgado de Primeira Instancia e Instrución do Distrito do Instituto comprende o resto do termo municipal e o anexo de Oza e os concellos de Culleredo e Arteixo. A Orde do 9 de agosto de 1938 cambia a denominación dos xulgados, e así o Xulgado de Distrito da Audiencia e Distrito do Instituto pasan a ser, respectivamente, Xulgado de Primeira Instancia e Instrución Número un e Xulgado de Primeira Instancia e Instrución Número dous. Con esta denominación e carácter mantivéronse practicamente sen cambios ata que o Decreto 2160/1973, do 17 de agosto, atribuíu a xulgados distintos as xurisdicións civil e penal. Na Coruña a separación realizouse co RD 2474/1974 de 9 de agosto e creou así xulgados de 1ª instancia por un lado e de instrución por outro.
Bibliografía: - GALDÓN SÁNCHEZ, Miguel Ángel; ZURITA GÓMEZ, José Antonio. "Fondos judiciales del Archivo Histórico Provincial de Sevilla", en Congreso de Archivos Judiciales. Sevilla 16, 17 y 18 de mayo de 2007: Los archivos judiciales en la modernización de la Administración de Justicia". Sevilla : Junta de Andalucía, Consejería de Justicia y Administración Pública, 2007, pp. 455-467.

Historia archivística

• A primeira transferencia recibiuse xunto con outros fondos de xulgados. Todos achábanse almacenados sen ningún control no edificio dos Xulgados da Coruña. A segunda realizouse de forma normalizada e comprendeu expedientes datados entre 1934 e 1945.

Existencia y localización de copias

• Existencia de copias: Non existen copias
  

Nota al área de contexto

• Bibliografía: - GALDÓN SÁNCHEZ, Miguel Ángel; ZURITA GÓMEZ, José Antonio. "Fondos judiciales del Archivo Histórico Provincial de Sevilla", en Congreso de Archivos Judiciales. Sevilla 16, 17 y 18 de mayo de 2007: Los archivos judiciales en la modernización de la Administración de Justicia". Sevilla : Junta de Andalucía, Consejería de Justicia y Administración Pública, 2007, pp. 455-467. Disponible en: http://www.juntadeandalucia.es/cultura/archivos_html/sites/default/contenidos/archivos/ahpsevilla/documentos/Fondosjudiciales.pdf - QUIROGA BARRO, Gabriel. "Fondos xudiciais do Arquivo do Reino de Galicia", en Imaxes da Xustiza en Galicia: Cartografía e iconografía nos fondos documentais da Real Audiencia e da Audiencia Territorial de Galicia. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, Dirección Xeral do Patrimonio, 1998, p. 49-67. Historia institucional: De acordo coa Real orde do 16 de xullo de 1920, o límite entre o territorio xurisdicional do Xulgado de Instrución do Distrito da Audiencia e o do Distrito do Instituto era unha liña "que se supón trazada partindo do punto en que o eixo da rúa transversal que une a praza de Mina coa zona do porto, corta a aresta do peirao da Batería segue despois devandito eixo ata atopar na praza de Mina o da rúa de Juana de Veiga, continúa por el ata tocar en a rúa de San Andrés e desde este punto segue en dirección oblicua pola praza de Pontevedra a buscar o eixo da Rúa Eusebio Daguarda polo que prosegue ata a aresta do muro de sostemento da Estrada de circunvalación ou plataforma de Riazor"; corresponderían ademais a este distrito xudicial os termos municipais de Cambre, Carral e Oleiros.