Curtidoiros da familia Etcheverría

Referencia

• ES.GA.15030.AUDC/1.4.2.3.1.

Signatura:

• Caixa 702 a 705

Título

• Curtidoiros da familia Etcheverría

Fecha de creación

• 1855 / 1920 (comprendido entre)

Fecha de acumulación

• 1855 / 1920 (comprendido entre)

Nivel de descripción

• Colección

Historia institucional/Reseña biográfica

• A traxectoria empresarial da familia Etcheverría é representativa das transformacións económicas experimentadas pola comarca brigantina durante gran parte da época contemporánea. A combinación de actividades bancarias con negocios comerciais e fabrís, por un lado, e o carácter familiar das empresas, por outro, son características comúns á expansión doutros grupos empresariais. O fundador da dinastía familiar Etcheverría, Jean D’Etcheverry o Etchevers, nacido en Bonloc (País vasco francés) en 1685, estableceuse en Betanzos a principios do século XVIII, atraído pola lucrativa actividade do tráfico de peles coas colonias americanas. Durante esta primeira etapa, a importación de coiros do Río da Plata a través do puerto da Coruña e unha pequena casa de banca de carácter familiar (creada c.1717) constituíron as súas principais actividades mercantís. Máis tarde, a familia pasou do comercio de peles á elaboración de curtidos, unha industria de forte tradición nas Mariñas de Betanzos. O negocio atopou continuación no seu fillo, Bernardo D’Etcheverry, e máis adiante no seu neto, Domingo Etcheverría Harriague, que castelanizou o seu apelido. Coa terceira xeración, a saga familiar consolidou a súa participación na fabricación de curtidos. Domingo Etcheverría asocióuse con varios empresarios durante os primeros anos hasta que quedou en solitario á fronte dun curtidoiro: La Magdalena, nome co que se coñeceu a fábrica de curtidos vinculada á casa de banca familiar, fundada en 1837. Na década de 1870 chegou un novo relevo xeracional á familia Etcheverría: en 1878 formouse a sociedade “Hijos de Domingo Etcheverría”. Á firma escriturouse entre os irmáns Germán e Marcelino Etcheverría Vila, dedicándose a operacións mercantís en xeral é á fabricación de curtidos en particular. A sociedade disolveuse en 1907, cando Germán faleceu. Mentras tanto, Marcelino fíxose cargo en solitario tanto do negocio bancario como da fábrica de curtidos. Hasta a I Guerra mundial, o negocio máis exitoso da familia correspondía á elaboración de curtidos, pero esta actividade languideceu durante o período de entreguerras. O golpe de gracia chegou coa Guerra civil, momento no que a tenería, perdido xa todo o seu valor, converteuse en campo de concentración; máis tarde, despois do conflito, abandonouse. Mentras o coiro perdía terreno, a actividade bancaria comenzou a gañar importancia, sobre todo despois da Guerra civil. Os Etcheverría viñan actuando con éxito como comerciantes-banqueiros no mercado local desde o século XVIII. Así a casa de banca Etcheverría abandonou unha actividade tradicional en decadencia, o curtido de peles, para concentrar os sus intereses nas finanzas. En 1964, a casa de banca, hasta entonces unha empresa individual, transformouse nunha sociedade anónima co fin de continuar negocio nun marco xurídico máis estable. Desta maneira naceu o Banco Etcheverría S.A., que segueu a conservar o seu carácter familiar con Domingo Etcheverría Naveyra e os seus fillos, os irmáns Etcheverría de la Muela, como únicos accionistas. Bibliografía: “Análisis comparado de dos élites brigantinas: la trayectoria empresarial de los Núñez y los Etcheverría desde una perspectiva histórica (c. 1717-1955) “ / Margarita Vilar Rodríguez y Elvira Lindoso Tato.- Anuario Brigantino 2008, nº 31 (p.111-140).

Historia archivística

• O fondo está integrado por algúns libros de contabilidade da fábrica de curtidos “La Magdalena”, situada en Betanzos, e do curtidoiro de Miño, así como pola correspondencia mantida con clientes e proveedores ao longo dun ano. Conservouse a correspondencia entrante do ano 1872 e a saínte do ano 1917. Este fondo atopouse nos baixos da antiga Escola de Estudos Empresariais da UDC, que, con anterioridade, acollera á Escola de Comercio da Coruña.

Existencia y localización de copias

• Existencia de copias: No existen copias