Foro outorgado por Gonzalo, abade do mosteiro de...

Enlace persistente

Foro outorgado por Gonzalo, abade do mosteiro de Montederramo, a Francisco Yáñez de Celeiros e á súa muller, Tareixa Yáñez, da herdade de Celeirós en San Martiño de Pedrafita, por dous cuarteiros de centeo.

Santa María de Montederramo é un mosteiro de orixe bieita fundado a principios do século XII sobre un cenobio anterior. O edificio primitivo estaba ubicado en Seoane Vello, baixo a advocación de San Xoán. O primeiro documento que se conserva do cenobio é unha suposta doazón de dona Tareixa de Portugal de 1124, na que lle cede aos monxes un lugar chamado “rouoyra sacrata” situado xunto ao río Mao. Nunha bula de Alexandre III de 1163 o mosteiro de Montederramo xa aparece baixo a advocación de Santa María, que era a que adoptaban os templos da orde do Císter. Con todo, algúns autores retrasan a súa entrada na orde dos frades brancos ata o ano 1212, data na que o Cabido Xeral recolle unha disputa deste cenobio co de Santa María de Carracedo, que reclamaba dereitos sobre Montederramo. Ademais o mosteiro mantivo un enfrontamento coa diocese ourensá ao longo do século XII. No transcurso das idades Media e Moderna, Santa María de Montederramo administrou destacadas explotacións vitícolas no val de Monterrei e diversas propiedades nas zonas de Caldelas, Trives, Limia, Lemos e Quiroga, o que lle supuxo importantes ingresos. En 1518 uniuse á Congregación de Castela e anexionou o patrimonio de Santa María de Castro de Rei. Xa a finais do século XVI, en 1590, converteuse en Colexio de Artes e trala Desamortización do século XIX os seus bens foron vendidos en poxa pública e a igrexa pasou a ser parroquial.

Este fondo ingresou no arquivo procedente da Delegación de Facenda en 1943. Forma parte dos documentos fundacionais do Arquivo Histórico Provincial de Ourense e procede das institucións relixiosas desamortizadas no século XIX. Trala Desamortización os arquivos das institucións relixiosas ingresaron no Arquivo Histórico Nacional pero unha boa parte dos fondos monásticos ourensáns permaneceu nas dependencias provinciais de Facenda e pasou a constituír a documentación fundacional do arquivo.