O Sanatorio Marítimo Nacional de Oza créase a través dunha real orde do 6 de agosto de 1906 como centro hospitalario cunha dobre función: por un lado, como centro especializado no tratamento da tuberculose ósea; por outro, como preventorio infantil dependente do Ministerio da Gobernación.
No ano 1940 depende do Padroado Nacional Antituberculoso. Nos anos 60 do século XX, a medida que vai diminuíndo a virulencia da tuberculose, adquire máis importancia a loita contra a invalidez e a rehabilitación.
No ano 1974 intégrase na rede de sanatorios da Administración Institucional da Sanidade Nacional (AISNA), na que permanece ata que se incorpora ao Instituto Nacional da Saúde (INSALUD) no ano 1987.
A Constitución de 1978, no artigo 148.1.21, establece que as comunidades autónomas poderán asumir competencias en materia de sanidade e hixiene; no artigo 149.1.16 reserva ao Estado a competencia exclusiva sobre sanidade exterior, bases e coordinación xeral da sanidade e lexislación sobre produtos farmacéuticos. O Estatuto de Autonomía de Galicia (L.O. 1 /1981, do 6 de abril) establece no artigo 33.1 e 4 que corresponde á Comunidade Autónoma de Galicia o desenvolvemento lexislativo e a execución da lexislación básica do Estado en materia de sanidade interior; que poderá organizar e administrar, con eses fins e dentro do seu territorio, todos os servizos relacionados coa devandita materia; que exercerá a tutela das institucións, entidades e fundacións en materia de sanidade; e que a alta inspección queda reservada ao Estado.
Neste marco xurídico inscríbense os sucesivos decretos de traspaso de competencias da Administración do Estado á Xunta de Galicia en materia de sanidade. Desde o Real decreto 1634/1980, do 31 de xullo, anterior ao Estatuto, pasando polo Real decreto 2368/1984, do 19 de decembro, ata o Real decreto 1995 /1985, do 9 de outubro. Neste último, sobre traspaso de funcións e servizos da Administración do Estado á Comunidade Autónoma de Galicia en materia de sanidade (AISNA), malia que se produce o traspaso á Xunta de Galicia das funcións e servizos do organismo autónomo Administración Institucional da Sanidade Nacional, non se traspasa o Sanatorio Marítimo Nacional de Oza. Este segue a depender da Administración Central aínda durante unha década máis.
Coa supresión no ano 1987 do organismo autónomo Administración Institucional da Sanidade Nacional, adscríbense ao Instituto Nacional da Saúde (INSALUD) os centros dependentes do dito organismo autónomo, entre os que figura o Sanatorio Marítimo Nacional de Oza (Real decreto 187/1987, do 23 de xaneiro).
O ano seguinte, no Real decreto 521/1987, do 15 de abril, de regulamento sobre estrutura, organización e funcionamento dos hospitais xestionados polo INSALUD, establécese que todas as institucións sanitarias pechadas da seguridade Social xestionadas polo Instituto Nacional da Saúde terán a denominación única de hospitais (ata ese momento Oza mantiña a de Sanatorio); que os hospitais xestionados polo INSALUD quedarán adscritos a unha área de saúde; que todas as institucións sanitarias do INSALUD existentes na área de saúde quedarán adscritas ao hospital correspondente para os efectos da asistencia especializada; e por último, que cando varios hospitais estean adscritos a unha mesma área de saúde, estableceranse fórmulas de coordinación entre eles para complementar os servizos prestados por cada un, ademais de poder arbitrarse fórmulas de xestión e administración compartidas.
Neste contexto, e atendendo a este regulamento, a Resolución do 1 de marzo de 1988 da Dirección Xeral do Instituto Nacional da Saúde establece a integración funcional, estrutural e organizativa dos hospitais Juan Canalejo e Marítimo de Oza, e ademais sinala que os órganos de dirección serán comúns. A explicación é a necesidade de acadar unha actuación asistencial coordinada por medio dunha fórmula de actuación para os hospitais da mesma área que permita a complementariedade dos servizos prestados por cada un.
Por outro lado, mediante a Lei 1/1989, de 2 de xaneiro, da Presidencia da Xunta de Galicia, créase o Servizo Galego de Saúde (SERGAS) coa finalidade de xestionar os servizos sanitarios de carácter público dependentes da Comunidade Autónoma e de coordinar de xeito integral todos os recursos sanitarios e asistenciais do seu territorio.
O traspaso do Hospital Marítimo de Oza á Xunta de Galicia prodúcese mediante o Real decreto 1679/1990, do 25 de decembro (con efectividade a partir do 1 de xaneiro de 1991), polo que se traspasan os servizos e as funcións correspondentes aos centros e establecementos sanitarios, asistenciais e administrativos da Seguridade Social xestionados polo INSALUD na Comunidade Autónoma de Galicia. Lembremos que o dito traspaso faise como parte integrante do Complexo Hospitalario Juan Canalejo, no que se integran, ademais do Hospital Marítimo de Oza, o Hospital Xeral Juan Canalejo mais o Hospital Materno Infantil Teresa Herrera. O de Oza foi a última incorporación ao complexo hospitalario, procedente da AISNA.
Historia archivística
A documentación coa que estamos a traballar forma parte do fondo documental do Sanatorio Marítimo Nacional de Oza, xa instalado e descrito no ARG. A parte que nos ocupa ingresa no ARG o 28 de marzo de 2000, por medio dunha transferencia irregular cun total de 345 unidades de instalación, nuns 51'75 metros lineais aproximadamente. A instalación consta tanto de caixas como de carpetas e simples paquetes atados con cordas (estes eran os papeis soltos que se ataron para o traslado).
Respecto da situación da documentación, antes do traslado estaba custodiada no propio Sanatorio de Oza, en varias habitacións dun pavillón non utilizado actualmente. Achábase en malas condicións debidas á sucidade e á humidade. Na primeira habitación, unha especie de despensa, a documentación atopábase en parte instalada sobre andeis, en parte estrada polo chan. Na segunda, un cuarto de baño, encontrábase a documentación en peor estado, ciscada no chan: algunha estaba tan deteriorada que xa nin se recolleu. Nun despacho, a documentación estaba instalada en caixas; e por último, no antigo quirófano había unhas fichas dentais.
As noticias do estado desta documentación chega ao ARG por medio de Carlos Guitián, da Biblioteca do Juan Canalejo, quen avisou da intención de destruíla. Esta urxencia explica o rescate mediante unha transferencia irregular.
Alcance y contenido
O fondo abrangue practicamente a segunda metade do século XX: por tanto, pode considerarse como continuación da documentación do Sanatorio ingresada no ano 1989. Corresponde unicamente ao Sanatorio Marítimo Nacional de Oza e a meirande parte das series son de contido económico.
En primeiro lugar, reflicte o paso do sistema de sanidade franquista ao actual, marcado polo repartimento de competencias entre o Estado e as comunidades autónomas, ademais da extensión e democratización do réxime sanitario para achegalo a toda a cidadanía. Neste senso, podemos salientar a documentación da subsección de Unidade de Servizo Social.
Documenta tamén o funcionamento interno do centro, a través das series de Asunto s xerais ou de persoal, tanto na sección de Dirección como de Administración.
Condiciones de acceso
Condiciones de acceso
Descripción condiciones de acceso:
Acceso libre en xeral.
Condiciones de reproducción
Condiciones de reproducción:
A reprodución da documentación deste fondo está suxeita ás seguintes disposicións:
- Decreto 219/2011, do 17 de novembro, polo que se fixan os prezos públicos e as normas dos servizos de reprodución prestados nos arquivos xestionados pola Xunta de Galicia.
- Orde do 31 de agosto de 2010, pola que se establecen as normas para a consulta e reprodución dos documentos nos arquivos propios e xestionados pola Xunta de Galicia.
Lengua:
Spanish; Castilian
Escritura:
Humanista
Características físicas
Estado de conservación:
Bo
Descripción del estado de conservación:
Basicamente se trata de documentación textual sobre papel, en bo estado de conservación.
Documentación relacionada
Existencia y localización de copias
Existencia de copias: Non existen copias
Unidades de descripción relacionadas
Unidades de descripción relacionadas: Unha parte do fondo, composta por 267 unidades de instalación, está descrita separadamente. Poden considerarse complementarios os fondos:- Delegación/Dirección Provincial de Sanidade e Consumo.- Dirección Provincial de Saúde (Xunta de Galicia)
Notas
Nota general
Con respecto ás unidades de instalación, das 187, 67 están compartidas por varias series.
Conta con instrumentos de traballo complementarios: estudos de series identificadas
Xunta de Galicia. Información mantenida y publicada en internet por la Xunta de Galicia