Os primeiros estatutos desta sociedade editáronse en Madrid no ano 1846. Neles insértase unha real cédula auxiliatoria de Isabel II na que se afirma que a creación da institución tivo lugar en Madrid e á monarca lle foron presentados os primeiros Estatutos para que procedera á súa aprobación, que se formalizou o 31 de xaneiro de 1847.
Os artigos do capítulo 1º destes regulamentos iniciais afirman que o obxecto da sociedade é asegurar a subsistencia dos sacerdotes e nela poderían ingresar os presbíteros seculares e regulares exclaustrados que estivesen habilitados para exercer o ministerio sacerdotal, que non tivesen enfermidades de consideración que solicitasen tal graza á xunta directiva e tomasen algunhas accións obrigándose a gardar os Estatutos e a pagar puntualmente os dividendos. Estas solicitudes debían dirixirse á Sociedade de Socorros de Madrid; mais no artigo 5º deste primeiro título prevíase a instalación de comisións subalternas en cada diócese no prazo de medio ano, ás que deberían dirixirse as solicitudes.
Ás Comisións Subalternas adican estes Estatutos os artigos 82º ate 100º. Debían comporse de sete vocais nomeados en Xunta: Presidente, Vicepresidente, Secretario, Contador, Tesoureiro e primeiro e segundo vocal (artigo 82º).
O sistema baseábase en que os dereitos de cada socio estarían representados polo número de accións que mercase (artigo 108º), que non debería ser maior de dez, dándolle cada unha dereito a dous reais diarios en caso de imposibilidade. Pagaría, en orixe, a razón de 60 reais anuais por cada acción.
Das pensións resultantes podían beneficiarse os socios e os seus herdeiros (artigo 131º).
Enténdese por imposibilidade física dos socios a enfermidade que impida que celebre o sacrificio da misa (artigo 132º), aínda que tamén se contempla a imposibilidade moral (casos de cárcere ou outras circunstancias) do presbítero beneficiario das prestacións.
Sobre os herdeiros do beneficiario, consúltese o artigo 138º dos Estatutos de 1846.
No 1849 apareceron uns novos estatutos editados en Madrid tamén. Neles afírmase que había xa 12427 socios e 84 comisións, facéndose imperativa a modificación dos regulamentos que rexían a vida da Sociedade. Así regularízase o tocante á Xurisdición Castrense (que nos anteriores Estatutos quedara sen definir) coa creación do Apoderado Xeral Castrense e efectúanse algunhas modificacións menores no espíritu da Sociedade: a Xunta directiva dividíuse en catro seccións denominadas "de Goberno", "de Contas e gastos", "de Admisión de socios" e "de Demarcación de Comisións".
Encol das comisións diocesanas, estatuíuse que estivesen compostas por dez suxeitos nomeados na xunta xeral do distrito (artigo 118º dos Estatutos de 1849). Os Visitadores de vicarías ou partidos serían nomeados por estas comisións (artigo 120º).
Nos Estatutos da Asociación de Socorros Mútuos dos sacerdotes veciños da arquidiócese de Compostela, dise no artigo 1º do capítulo 1º que se chamaría efectivamente"Asociación ou Irmandade de Socorros Mútuos dos Señores sacerdotes da Arquidiócese de Compostela" e que o seu obxecto sería socorrer aos socios "co haber ou pensión de oito reais diarios, cando pola súa ancianidade ou imposibilidade física de carácter crónico estivesen incapacitados para a celebración do Santo sacraficio da Misa e asistencia a funcións relixiosas remuneradas" (artigo 2º do capítulo 1º).
O capítulo 2º adica o seu artigo 1º á clasificación dos socios: propietarios ou efectivos e protectores, honorarios e socorridos. Tamén se afirma nel (artigo 2º) que tiñan dereito a ingresar na irmandade tódolos sacerdotes que se obligaran a pagar mensualmente catro reais de cuota polo menos. O artigo 3º estatúe que serían considerados socios protectores os clérigos ou seglares que efectuasen algunha doazón en metálico ou en valores públicos dun mínimo de cen reais. A xunta de goberno podía declarar honorarios aos socios que desenrrolasen servizos beneficiosos para a orgnización (artigo 4º).
Documentación relacionada
Existencia e localización de copias
Existencia de copias: No existen copias
Notas
Nota xeral
A documentación deste fondo encóntrase adscrita á do Mosteiro de San Martiño Pinario.
Xunta de Galicia. Información mantenida y publicada en internet por la Xunta de Galicia