HISTORIA DO EDIFICIO DO ARQUIVO DE NARÓN (ACN).
Desde o século XIX, o Concello de Narón, hoxe o oitavo concello de Galicia, amosou nos seus 171 anos de historia un ininterrompido crecemento demográfico e industrial [4.878 habitantes tiña cando se constituíu en 1836; 12.278 habitantes en 1930; 29.152 habitantes en 1981; 37.000 en xaneiro de 2008, e máis de 40.000 persoas residirán en Narón antes de que termine a presente década]. Narón coñeceu en este espacio de tempo diversas sedes (Pena de Embade; Ponte de Xuvia, ou o lugar da Gándará). Estes traslados provocaron a dispersión dos seus fondos, hoxe felizmente reunidos no Arquivo Xeral, na planta baixa do moderno edificio do Alto do Castiñeiro. “Esta casa do Concello” - reza a súa placa inaugural-, “construída có esforzo do pobo, foi inaugurada polo señor alcalde Don Xoan Gato Díaz o 18 de maio de 2001”. O Arquivo do Concello de Narón, ACN, é de titularidade pública, foi compactado e reformado con subsidios da Xunta de Galicia e propios, e pertence a rede de arquivos de Galicia. O acceso do público realízase pola porta principal do Concello, na Praza de Galicia nº 1.
Historia arquivística
HISTORIA DO ARQUIVO DO CONCELLO DE NARÓN (ACN).
Narón herdou do mosteiro de San Martín de Xuvia, a colección diplomática máis importante de España da orde de Cluny (códices 1041b e 64b do AHN). Conserva tamén a espléndida colección documental do mosteiro de San Salvador de Pedroso de cóengos regulares de San Agustín, e documentos en pergamiños de varios pazos e casas fidalgas. O noso acervo documental estudado (por Felipe COLMENERO; Santiago MONTERO DÍAZ, Enrique CAL PARDO, Rosa María Gabriela DE CAL y CORTINA e por Andrés PENA GRAÑA, historiador, arqueólogo e actual arquiveiro de Narón), será dixitalizado e publicado na páxina web do servizo de arquivo municipal.
A pesar da milenaria historia, Narón nace con outros concellos galegos dun acto administrativo, o Real Decreto regulador da constitución de Concellos rurais de 23 de xullo de 1835, da man da monarquía constitucional de Isabel II. O arranxo definitivo do concello de Narón, formado coas parroquias históricas de Castro; Doso; San Mateo de Trasancos; Sedes; Pedroso; O Val; e O Couto, publicouse no Boletín Oficial da Provincia da Coruña de 23 de abril de 1836.
Entón, entre o Mar dá Xoiva ou Ría de Ferrol e o Océanos Atlántico, coa súa actual extensión territorial (algo máis de 66 km2), no atrio da igrexa parroquial de San Xiao constituíuse o Concello Constitucional de Narón - a segunda entidade de poboación da comarca, partido xudicial de Ferrol, con 4. 878 habitantes-, ante o seu primeiro secretario Don José Lestache, quen renunciaría ao seu cargo pouco despois marchou co primeiro libro de actas para A Habana. Por iso conmemorando o Día de Narón o día 23 de novembro, celebramos a data da primeira acta conservada, do ano 1837, asinada do novo secretario Don José María Montero.
Condicións de acceso
Condicións de acceso
Descrición condicións de acceso:
Séguense as disposición recollidas no Regulamento do Arquivo Municipal do Concello de Narón.
CAPITULO V
DO ACCESO E SERVICIO DOS DOCUMENTOS
Art. 12.- Acceso
1.- Tódalas persoas teñen dereito á consulta libre e gratuita dos documentos custodiados no Arquivo municipal, e a obter información sobre o contido dos mesmos sen máis limitacións que aquelas determinadas pola lexislación vixente.
2.- As modalidades de acceso á documentación depositada no arquivo municipal estableceranse segundo o tipo de usuarios:
A) A Administración.
B) Os Concelleiros.
C) Os cidadáns.
D) Os investigadores.
A) A Administración
A Administración, tanto local coma autonómica, central ou xudicial, ten acceso directo ós documentos do arquivo municipal sen outras limitacións que as derivadas da conservación e salvagarda deste, atendendo ó establecido pola Lei 7/1985 do 2 de abril, reguladora das bases de réxime local, o Regulamento de organización, funcionamento e réxime xurídico das Entidades locais, e a Lei 30/92 e 26 de novembro de réxime xurídico das administracións públicas e do procedemento administrativo común e as directivas europeas.
As modalidades de acceso por parte da Administración son as seguintes:
a) mediante préstamo dos documentos,- exclusivamente ó propio concello- por un prazo máximo de 30 días. Tódolos préstamos quedarán rexistrados no Libro de Rexistro de saída dos documentos, e deberá cubrirse para solicitalos unha folla de préstamo. Os documentos prestados deberán ser devoltos ó arquivo no prazo máximo de 30 días e en perfecto estado. Só en casos excepcionais poderá ampliarse este prazo, previa petición razoada ó arquivo. O arquiveiro informará ó alcalde -presidente das infraccións cometidas neste sentido.
b) Consulta
- No propio arquivo, segundo o establecido po la Lei 7/1985 de 2 de abril, de bases de réxime local, e outra lexislación para o efecto, así como as normas que se dispoñan para tódolos usuarios.
- Mediante información oral ou escrita do contido dos documentos, para o que é preceptiva a petición correspondente.
B) Os concelleiros
As modalidades de acceso por parte dos concelleiros á documentación depositada no arquivo municipal son as mesmas e coas mesmas condicións que para a Administración municipal, supeditándose , non obstante, ó establecido nos arts. 14, 15 e 16 do Real decreto 2568/1986 do 28 de novembro, polo que se aproba o ROF e RX das Entidades locais.
C) Os cidadáns
Tódolos cidadáns teñe n dereito a consulta-la documentación depositada no arquivo municipal nos termos que dispoña a lexislación que desenvolva o art. 105b) da Constitución, o art. 57 da Lei 16/1985 do 25 de xuño , de patrimonio histórico español, e o art. 37 da Lei 30/92, do 26 de novembro, de réxime xurídico das administracións públicas e do procedemento administrativo común.
A denegación ou limitación deste dereito en todo canto afecte á seguridade e defensa do Estado, á averiguación de delictos ou á intimidade das persoas deberá verificarse mediante resolución motivada (art. 70.3 da Lei 7/1985 do 2 de abril, de bases de réxime local). Aínda que os cidadáns non teñen dereito ó préstamo documental, procedemento de uso exclusivo para a Administración, si procederá analizar das oficinas os documentos que presentasen para cumprir un trámite, unha vez teñan surtido efecto (art. 171.1 do ROF e RX das Entidades locais, aprobado por Real Decreto 2568/1986 de 28 de novembro e art. 35c) da Lei 30/92 de RX das AP e do PAC).
As consultas e fotocopias solicitaranse por escrito no Rexistro xeral do concello, acreditando suficientemente a personalidade do solicitante, os motivos da consulta, o tema ou temas de que se trate e as datas extremas dos documentos solicitados. O acceso á información resolverase trala petición razoada e solicitude. De oficio realizaranse tódalas xestións que sexan precisas para que o solicitante obteña a información requerida no prazo máis breve posible, sen que eso supoña un entorpecemento das tarefas dos servicios municipais (art. 230.2 do ROF e RX das Entidades locais; art. 37 da Lei 30/92 de réxime xurídico das administracións públicas,...).
D) Os investigadores
As modalidades de acceso por parte dos investigadores á documentación depositada no arquivo municipal son:
a) consulta no propio arquivo, mediante a presentación do DNI ou outro documento oficial con fotografía que o identifique, e atendendo ás normas que para a consulta en sala se establecen para todo tipo de usuarios.
b) petición de reproducción de documentos nos termos e condicións expresados para os cidadáns en xeral.