APEO DE LOS BIENES Y RENTAS PERTENECIENTES AL MONASTERIO DE NUESTRA SEÑORA DE MONFERO EN LAS JURISDICCIONES DE MIRAFLORES, PERBES, BETANZOS, PRUZOS, EL COTO DE CALLOBRE Y OTROS LUGARES.
O tribunal que é recoñecido oficialmente como Audiencia Real cara 1514 exer cerá, a través das súas salas ou en pleno, as competencias de carácter gobernativo e xudicial que as normas da Coroa lle outorgan e as sucesivas ordenanzas lle recoñecen.
Historia archivística
Ata o momento da creación do Arquivo do Reino de Galicia, no ano 1775, do q ue constitíu o núcleo fundador, o fondo documental da Real Audiencia se custodiou en diferentes lugares. Así, sobre cada escribanía de asento recaía a responsabil idade inicial da custodia das series documentais producto das súas actividades, mentre s que por diversos testemuños coñecemos que xa en datas temperás existía un local, que funcionaría como arquivo central do organismo, no convento de Santo Domingo da Coruña, onde sufriría os efectos da ocupación e queima do convento por parte do exército inglés durante o sitio de 1589.
Noutros momentos, o fondo documental ou fraccións do mesmo gardáronse en diferentes institucións coruñesas , como o Convento de San Francisco, o Hospital do Bon Suceso ou, tamén, nas propia s casas dos escribáns. Nuns e noutros locais, as condicións de conservación non eran sempre as máis axeitadas, tal e como poñen de manifesto algúns testemuños que se refiren a algún destes como"bódega húmeda y mal acondiconada".
Alcance e conteúdo
Comprende esta serie os expedientes que acreditan a realización de deslinde s e demarcacións de fincas ou herdades, sinalándoas, no seu caso, dispois, e limitándoas con coutos e moxóns, con obxecto, polo xeral, de achar o espacio de terreo afecto a un foro, medíndoo e limitándoo, para aclarar que fincas o integran, evitar ocultacións e determinar os donos dos dominios directo e útil. Xa que logo, estes documentos constitúen testemuños de actos de xurisdicci ón voluntaria, pois presupoñen a existencia dun título de propiedade material ou formal sobre o que se constrúe a súa relación xurídica, e deben diferenciarse dos "apeos litixiosos" ou xuízos de deslinde, que se realizan por mandato da autoridade xudicial para dilucidar os límites de dous terrenos ou territorios en disputa. A súa práctica, desenvolvida como un dereito derivado do de propieda de recoñecido xa no Fuero Juzgo, hai que poñela en relación co escurecemento progre sivo dos bens rústicos e urbanos que integran o foro, polo constante movimento do dominio útil, que dificulta a identificación dos bens forais. A Real Audiencia tramitaba expedientes de apeo nos "casos de corte", cando o demandante posuía o privilexio de acudir directamente en primeira instancia a ela.
Condiciones de acceso
Condiciones de acceso
Descripción condiciones de acceso:
Acceso libre. Consulta limitada para aqueles documentos que se achen en mal estado de conservación
Condiciones de reproducción
Condiciones de reproducción:
Por estar transferida a xestión á Comunidade Autónoma de Galicia, a reprodu cción da documentación deste fondo áchase suxeita á Lei 13/1991,de 9 de decembro, de taxas, prezos e exaccións reguladoras da Comunidade Autónoma de Galicia, no seu artigo 12, desenvolvido polo Decreto 320/1992 de 12 de novembro, polo que se fixan os prezos públicos percibidos pola Xunta de Galicia nos arquivos e museos xestionados pola Comunidade Autónoma de Galicia e nos de titularidade autonómica, no seu Título III, artigo 9º.
Lengua:
Spanish; Castilian
Características físicas
Descripción del estado de conservación:
Unha parte do fondo áchase en mal estado debido ás pésimas condicións de in stalación que durante séculos sufriron os documentos.
Documentación relacionada
Existencia y localización de copias
Existencia de copias: No existen copias
Unidades de descripción relacionadas
Unidades de descripción relacionadas: No fondo documental da Real Audiencia de Galicia con frecuencia é posible a topar preitos nos que corren unidos expedientes de apeo, por aportalos as partes como proba en defensa do seu dereito; por seren ordenados xudicialmente para delimitar termos en litixio; porque foron a orixe mesma do litixio (por xurdiren interesados que contradin o apeo), ou por outras causas. Pódense citar en concre to as seguintes unidades de instalación: Leg. 548/11, Leg. 1.357/9, Leg. 27.213/28 9, Leg. 409/44, Leg. 19.901/2, Leg. 1.789/5.
No grupo de fondos procedentes de mosteiros e conventos desamortizados consérvanse numerosos expedientes de apeo, soltos ou recollidos en formato libro. Véxase:
- Nº 230-s. a
Catálogo de libros de Monasterios
(Orden topográfico)
Fechas extremas: XVII-XVIII
Acompaña: Índice de libros de monasterios (Orden alfabético-geográfic o)
Nª de fichas: 676
SG: L.39
- Nº 231- 1979-1980. A Coruña
Archivo Histórico del Reino de Galicia. Sección XII.[I nventario de clero de la provincia de La Coruña]. Contiene:
1. 1979, A Coruña.
Archivo Histórico del Reino de Galicia. Sección XII. Relación de Libros de Monasterios. [Inventario]. 266 a 287 f.
2. 1979, A Coruña
Archivo Histórico del Reino de Galicia. Sección XII. Inventario de la Documentación de Eclesiásticos / Director: Antonio Gil Merino. Realizado por Concepción Julve Benedicto. 2 h., 296 f. (1). A partir de 266- Apéndice
Acompaña:- 1980, A Coruña
Archivo Histórico del Reino de Galicia. Sección XII. Documentació n procedente de monasterios. Índice alfabético de personas, localidades y asuntos. 60 f. (p. 298-358)
358 f. Mec. ; 30,5 x 21,5 cm. ; enc. Rust.
SG: L. 39
Notas
Nota general
1. Contido resume:
- O dereito de deslinde e apeo recóllese, de form a directa ou indirecta, na lexislación do Antigo Réxime, concretamente en: FUERO JUZGO, Libro X, Título III, Lei 1ª e seguintes ; PARTIDAS, Partida VI, Título XV, Lei 10 ; NOVÍSIMA RECOPILACIÓN, Libro I, Título XVII ; Lei XVII. A Lei de Enxuizamento Civil de 3 defebreiro de 1881, aínda que xa queda fóra do períod o cronolóxico abarcado polo fondo da Real Audiencia de Galicia, recolle, na Primei ra parte do Libro III, un título dedicado os Apeos - que se distinguen dos deslinde s y amojonamientos - e Prorrateos de foros (XVI: Sección 1ª. De los apeos. Artigos 2.071-2.091).
- Herbella de Puga subliña a importancia do expediente de apeo como proba de identidade na Demanda de reivindicación de bens. Dí así, no capítulo XIII, 23: "La prueba de identidad debe concluir necesariamente, no admite posibilidad en contrario; y debe ser tan urgente, eficaz y demostrativ a, como que los documentos con que se vista la probanza, señalen los territorios, como con el dedo". E no número 24: "La identidad en materia antiguas, se prueba por fama publica, enunciativas en distintos instrumentos, descripciones en apeos…"
Este fondo documental ha sido digitalizado con cargo a los fondos del Plan de Recuperación, Transformación y Resiliencia-Next GenerationEU.
This documentary fund has been digitized under the Recovery, Transformation and Resilience Plan-Next Generation funds.