As cámaras da propiedade urbana creáronse por Real decreto de 16 de xuño de 1907, que transformou nestas corporacións as asociacións de carácter permanente fundadas para defender e fomentar os intereses dos intereses da propiedade urbana. O Real decreto de 25 de novembro de 1919 do Ministerio da Gobernación crea en cada capital de provincia de máis de 20.000 habitantes unha Comisión mixta de conciliación e arbitraxe entre propietarios de fincas urbanas e establece a colexiación obrigatoria dos propietarios de fincas urbanas nas cámaras oficiias da propiedade. Regulamentáronse de forma provisional por Real decreto de 28 de maio de 1920 e, definitiva, por Real decreto Lei de 6 de maio de 1927. Trala Guerra Civil, durante a que se suspendeu a renovación das xuntas de goberno das cámaras, a Lei de 30 de maio de 1941 estableceu que o presidente das cámaras nomearíase polo Ministerio de Traballo entre os propostos polo gobernador civil; os vocais designaranse polo gobernador civil a proposta do presidente da Cámara. O 10 de febreiro de 1950 aprobouse un novo Regulamento orgánico, modificado despois polo Decreto do 2 de febreiro de 1956. Alí defínense as cámaras como corporacións oficiais e de dereito público con plena personalidade xurídica para cumprir os seus fins. Sósteñense mediante o cobro dunha cota obrigatoria aos seus asociados proporcional ao importe da contribución urbana. Por Real decreto 1649/1977, do 2 de xuño, apróbase un novo regulamento que, xunto con outras disposicións posteriores, introducen "unha certa democratización no sistema electoral". Democratización que se consolidará en 1986 polo Real decreto 2619/1986, do 24 de decembro. As cámaras comezan a extinguirse coa Lei 33/1987, do 23 de decembro, de Presupostos xerais do Estado para 1988, que suprimiu a exacción "cota da Cámara Oficial da Propiedade Urbana". A Lei 37/1988, do 28 de decembro, de Presupostos xerais do Estado para 1989 suprimiu a afiliación obrigatoria ás cámaras.
A Cámara Oficial da Propiedade Urbana de Santiago de Compostela foi creada en 1933 para cumprir os fins que a lexislación lle atribúe a estas corporacións como defensoras dos intereses dos propietarios de leiras urbanas e mediadoras das súas relacións coa Administración. Neste mesmo ano apróbase o seu reglamento de réxime interior de acordo co de carácter xeral das cámaras establecido polo Real-decreto lei de 6 de maio de 1927, no que se dispón a colegiación obligatoria de todos os propietarios de leiras urbanas nas Cámaras que se constitúan en cada capital de provincia, nas entidades de poboación de máis de vinte mil habitantes ou ata nas inferiores cuxas cotas sexan suficientes para a prestación dos servizos. Pola Orde de 20 de xaneiro de 1944 adquire o carácter de comarcal e amplía a súa xurisdicción a todo o partido xudicial de Santiago de Compostela e aos partidos xudiciais de Muros, Negreira, Noia e Padrón, creando tamén delegacións da mesma nas cabezas de partido. Polo Real decreto 2577/1983, de 25 de agosto, traspásanse as competencias do Estado en materia de cámaras da propiedade urbana á Comunidade Autónoma de Galicia, pero a Lei 37/1988, de 28 de decembro, de orzamentos xerais do Estado para 1989, que suprime a obligatoriedad da afiliación, abrindo o camiño da súa supresión. O Decreto 224/1991, de 20 de xuño, pon as cámaras galegas baixo tutela administrativa da Consellería de Ordenación do Territorio e Obras Públicas, a Cámara cambia a súa denominación pola de Cámara da Propiedade Urbana de Santiago de Compostela. Unha vez suprimidas polo Real decreto lei 7/1994, de 5 de agosto, a Comunidade Autónoma, como Administración pública encargada da súa tutela estableceu, mediante o Decreto 46/1999, de 11 de febreiro, o procedemento para o seu liquidación e extinción. A partir da Orde do 9 de novembro de 2000 o seu persoal integrouse na Administración da Xunta de Galicia e en marzo de 2001 a comisión de liquidación, adscrita á Consellería de Política Territorial, aprobou o seu inventario liquidado.
Ata o ano 1964 a documentación da Cámara estivo custodiada no soto do mesmo local alugado onde estaba a sede (na rúa do Vilar, 1); ese ano foi trasladada a outro local e finalmente, no ano 2002 transferiuse ao Arquivo Xeral da Xunta de Galicia, agás algunhas series que non estaban pechadas e foron remitidas ao Instituto Galego da Vivenda e Solo (IGVS).
Esas series custodiadas no IGVS serían as transferidas ao Arquivo do Reino de Galicia no ano 2003.
Alcance e conteúdo
Entre as series pre-identificadas no momento da transferencia áchanse: recibos: de pagamento de cotas á Cámara da Propiedade e de pagamento de cotas ao Servizo de Administración de Fincas da Cámara; matrices do papel de fianzas do Instituto Nacional da Vivenda e de pagamento do depósito nos xuízos por desafiuzamento; contas-liquidación de orzamentos e orzamentos; fichas de arrendadores/arrendarios por concello e rúa; padróns de contribuíntes; contratos de aluguer; plans xerais de ordenación urbana; correspondencia e memorias.
Forma de ingreso: no expediente de transferencia non consta oficialmente a entrega dos documentos desta Cámara, si da de Ferrol. Engadíronse durante o proceso de traspaso iniciado para o ingreso dos desa cámara mediante un acordo verbal coa Subdirección de Patrimonio da Consellería de Economía e Facenda da Xunta de Galicia.
Xunta de Galicia. Información mantenida y publicada en internet por la Xunta de Galicia