Foro outorgado por Nuno de Goyaes, tenente da encomenda de Beade, a Fernando de Maceda, veciño de Beade, dunha leira de monte onde chaman A Cisterna Pedrosa, por unha galiña por día de San Martiño
Situada á beira do río Avia, a casa central da encomenda de Santa María de Beade atopábase no concello de Beade (Ourense). Composta por 18 coutos ou priorados, a súa orixe remóntase ao século XII. Os seus dominios estendíanse desde as ribeiras do río Avia ata Vigo e a ría de Pontevedra, pasando pola zona central do territorio galego, con coutos no Deza e en Vedra. Ao longo da súa historia, Beade acumulou as encomendas de Toroño, Mourentán e Ribadavia. Así o comendador de Ribadavia no século XIV era tamén comendador de Beade e Mourentán. Ademais esta encomenda recibiu bens da orde do Temple, como o couto de Santiago da Canda, que pasou en 1319 de mans dos templarios aos sanxoanistas de Santa María de Beade.
Historia archivística
Este fondo ingresou no arquivo procedente da Delegación de Facenda en 1943. Forma parte dos documentos fundacionais do Arquivo Histórico Provincial de Ourense e procede das institucións relixiosas desamortizadas no século XIX. Trala Desamortización os arquivos das institucións relixiosas ingresaron no Arquivo Histórico Nacional pero unha boa parte dos fondos monásticos ourensáns permaneceu nas dependencias provinciais de Facenda e pasou a constituír a documentación fundacional do arquivo.