A instauración da Lei Provisional sobre Organización do Poder Xudicial do 15 de setembro de 1870 supuxo unha modernización do sistema xudicial e sentou os principios esenciais para a implantación dos tribunais colexiados no sistema procesual penal. Con todo, a reforma do procedemento penal non se fixo efectiva ata a promulgación do Real Decreto do 14 de setembro de 1882, polo que se aproba a Lei de Axuizamento Criminal. Esta disposición determinou, xunto coa Lei do 22 de xuño de 1882 e a Lei Adicional á Orgánica do Poder Xudicial do 14 de outubro de 1882, a creación das Audiencias do Criminal e as Salas do Criminal nas Audiencias Territoriais, ao mesmo tempo que establecía unha maior protección aos acusados, amplas garantías procesuais, a separación da instrución do procedemento e o veredicto da causa e, por último, a constitución dun xuízo oral e público ante tribunais colexiados.
O artigo 1º da Lei Adicional á Orgánica do Poder Xudicial do 14 de outubro de 1882 establece a Audiencia do Criminal de Lugo, cuxa xurisdición se exerce nos partidos xudiciais de Becerreá, Chantada, A Fonsagrada, Lugo, Monforte de Lemos, Quiroga e Sarria para coñecer en única instancia en xuízo oral as causas por delitos. Compoñerase dun presidente, un fiscal, dous maxistrados, un tenente fiscal e un secretario. Posteriormente, o Real Decreto do 11 de novembro de 1882 establece que as novas audiencias comezarán a súa actividade o 2 de xaneiro de 1883.
En 1892 son suprimidas as Audiencias do Criminal que non estean situadas en capitais de provincia conforme ao artigo 35 da Lei do 30 de xuño que fixa os gastos e ingresos do Estado para o ano económico de 1892-1893. O Real Decreto do 16 de xullo de 1892 recalca a supresión das corenta e seis Audiencias do Criminal non situadas en capitais provinciais e denomina ás restantes como Audiencias Provinciais, que asumen as funcións dos tribunais suprimidos.
As atribucións exercidas polas Audiencias Provinciais eran coñecer todas as causas por delitos cometidos dentro do seu territorio, excepto as que correspondan ao Tribunal Supremo ou ás Audiencias Territoriais. Ademais resolvían as cuestións de competencia que se suscitaban entre xuíces municipais e entre os xuíces de instrución da súa provincia. Fallaban tamén as recusacións de xuíces de instrución e maxistrados da Audiencia e coñecían os recursos de apelación e queixa contra as resolucións dos xulgados de instrución.
As Audiencias Provinciais exercen certas funcións civís desde o establecemento da II República. Unha delas era coñecer os recursos procedentes dos Xulgados de Primeira Instancia en relación ao artigo 52 da Lei de Arrendamentos Rústicos do 15 de marzo de 1935. Ademais, por medio da Lei do divorcio de 1932, o Xuíz de Primeira Instancia instrúe o procedemento de separación e ao final fai un informe e remite os autos á Audiencia Provincial, quen conclúe o preito e cita ás partes para sentenza. Coñecen tamén as apelacións contra as sentenzas que emitían os xuíces de instrución nos procedementos xurdidos da lexislación de “vagos e maleantes”.
Posteriormente, mediante a Lei 10/1968, do 20 de xuño, as Audiencias Provinciais constitúense como tribunais con competencias en materia civil, correspondéndolles o coñecemento dos recursos de apelación e de queixa das resolucións de tribunais inferiores, ademais das cuestións de competencia que se xeren entre o diferentes organismo xurisdicionais da provincia. Actualmente, a Lei Orgánica 6/1985, do 1 de xullo, do Poder Xudicial, consolida as seguintes funcións das Audiencias Provinciais. Así, coñecerán na orde penal:
- As causas por delito, fóra dos que a Lei atribúe ao coñecemento dos Xulgados do Penal ou doutros Tribunais previstos nesta Lei. É dicir, por exclusión, coñecen do axuizamento e fallo das causas por delitos castigados con pena privativa de liberdade igual ou superior a 5 anos.
- Os recursos que estableza a lei contra as resolucións ditadas polos Xulgados de Instrución, do Penal, de Violencia sobre a Muller, de Menores e de Vixilancia Penal da provincia.
Na orde civil coñecerán os recursos que estableza a lei contra resolucións ditadas en primeira instancia polos Xulgados de Primeira Instancia e polos Xulgados do Mercantil da provincia.
Historia archivística
O fondo da Audiencia Provincial conservouse nas dependencias do organismo produtor xunto con outra documentación de organismos desaparecidos como o Tribunal Provincial do Contencioso-Administrativo ou a Audiencia do Criminal de Mondoñedo, e coa documentación xerada por outros organismos como a Xunta Electoral Provincial. Nun primeiro momento, asociouse o Tribunal Provincial do Contencioso-Administrativo como unha sección da Audiencia Provincial. Unha posterior revisión determinou a separación dos fondos.
Os expedientes de apelacións de sentenzas ditadas ao amparo das leis de vagos e maleantes apareceron mesturados con documentación do Xulgado de Primeira Instancia nº 1 de Lugo.
Alcance e conteúdo
O fondo abarca un período cronolóxico situado entre os anos 1883 e 1962. Na documentación conservada, predomina a xurisdición penal, en concreto expedientes de sumarios (1945-1962), que é a serie máis voluminosa. Importante é a documentación de ámbito civil posto que se custodian os expedientes de divorcio (1932-1936), sendo esta unha serie completa.
Condiciones de acceso
Condiciones de acceso
Descripción condiciones de acceso:
Esta documentación contén datos de carácter persoal e procesual, polo que só se poderá consultar co consentimento dos afectados ou cando supere o prazo que determina a lexislación vixente.
Condiciones de reproducción
Condiciones de reproducción:
Os prezos están suxeitos ao Decreto 219/2011, do 17 de novembro, polo que se fixan os prezos públicos e as normas dos servizos de reprodución prestados nos arquivos xestionados pola Xunta de Galicia.
A prestación do servizo quedará condicionada ao estado de conservación dos fondos.
Lengua:
Spanish; Castilian
Documentación relacionada
Existencia y localización de copias
Existencia de copias: No existen copias
Unidades de descripción relacionadas
Unidades de descripción relacionadas: A documentación posterior ás datas indicadas, pode atoparse na propia Audiencia Provincial de Lugo. Igualmente atópase documentación relacionada no fondo da Audiencia Criminal de Mondoñedo depositado neste Arquivo Histórico Provincial. Por último, existe documentación relacionada en xulgados de Instrución e Primeira Instancia da provincia de Lugo ou nos tribunais de instancias superiores.
Xunta de Galicia. Información mantenida y publicada en internet por la Xunta de Galicia