Intendencia de Galicia - Real Intendencia de Galicia

Referencia

• ES.GA.27028.AHPLU/1.3.1.1.

Título

• Intendencia de Galicia

Título atribuido:

• Real Intendencia de Galicia

Fecha de creación

• 1751 / 1753

Nivel de descripción

• Fondo

Volumen y soporte de la unidad de descripción

• 5619 Libro(s)
• 685 Caixa(s)

• Intendencia de Galicia ‌

Historia institucional/Reseña biográfica

• A Real Intendencia de Galicia foi creada por Real cédula do 2 de abril de 1712, e como as restantes intendencias establecidas en España durante o reinado de Felipe V, responde a un modelo de institución “comisarial”, é dicir, que está presidida por un funcionario que actúa en comisión de forma temporal baixo a dependencia directa do poder central, e máis concretamente, do poder de El-rei. Neste senso, responde a un modelo de administración “secretarial” fronte a outro “colexial” ou sinodal, imperante a primeiros do século XVIII, que os Borbóns trataron de impoñer a imitación da administración francesa, pero que xa contaba con antecedentes en España. Esta nova institución topou coa oposición das institucións tradicionais de Galicia, que xunto con outras circunstancias supuxeron a súa suspensión entre 1716 e 1718. A Real ordenanza de 1718 regulamentou o nomeamento dos intendentes e o seu ámbito xurisdicional. Pero o pleno desenvolvemento das súas funcións administrativas non se acadou ata a segunda metade do século XVIII, a raíz da publicación da Ordenanza de intendentes-corrixidores de 1749, que debe relacionarse con outras disposicións que no mesmo ano impoñen a recadación e administración directa das rendas por parte da Coroa e o establecemento da Única Contribución, imposto directo co que se pretendía racionalizar o sistema fiscal. As funcións dos intendentes eran moi amplas. Destacan as de carácter militar (ou facendístico-militar) e facendístico (recadación, control e administración de rendas), pero tamén as tiñan de xustiza e de fomento (da riqueza, das comunicacións…). Froito do espírito reformista, ilustrado e despótico do século XVIII, a oposición das institucións e forzas tradicionais (como o Consello de Castela ou a propia Audiencia de Galicia), mais o nacemento e desenvolvemento do Réxime Liberal significarán primeiro unha mingua das súas atribucións, que quedarán reducidas na práctica ás facendísticas; e despois, a súa definitiva desaparación en 1849, en que os novos gobernadores de Provincia, asumen, sequera nominalmente, as súas competencias. No ámbito territorial das Intendencias podían existir partidos fiscales (no caso do AHP de Lugo serías os partidos de Lugo e Mondoñedo), a cargo dos Subdelegados de Partido o Subdelegados de Rentas, que, baixo a dependencia xerárquica do Intendente, realizaban as mismas función que este no partido, fundamentalmente de carácter facendístico

Historia archivística

• A documentación formaba parte do arquivo da delegación do ministerio de economía e facenda de Lugo e chegou na primeira transferencia dese organismo en1989. A documentación transferida chegou en tres “agrupacións” diferentes que seguramente reflicten a propia organización da documentación no seu arquivo de procedencia: a primeira agrupación correspondía o catastro do marqués de la Ensenada, la segunda ós libros e a terceira, os “legaxos”. A transferencia viña acompañada dun inventario topográfico e a documentación conservabase, en xeral, en bo estado

Alcance e conteúdo

• A documentación que se conserva no AHP de Lugo deste fondo e practicamente na súa totalidade de carácter fiscal, relacionada coa recadación de rentas nun período que abarca o útlimo tercio do século XVII e o primeiro do XIX. A excepción ven dada polo catastro do marqués da Ensenada (1752-1753) do que se conservan os libros interrogatorio, personales e reales de un total de 1245 entidades catastradas que componen a actual provincia de Lugo. O catastro de Ensenada destaca pola riqueza de información que contén e constitue una das fontes documentais máis valoradas para o estudio da idade moderna

Condiciones de acceso

Descripción condiciones de acceso:

• A documentación é de acceso libre, segundo o artigo 57 da Lei 16/1985 de Patrimonio Histórico Español (supera o límite de 50 anos desde a data do documento que determina a lexislación para a súa consulta pública) e o artigo 23 da Lei 7/2014 de arquivos e documentos de Galicia. En todo caso o acceso esta condicionado polo estado de conservación dos documentos.

Condiciones de reproducción

Condiciones de reproducción:

• A reproducción dos documentos está condicionada polo estado de conservación dos mesmos. Os prezos están suxeitos ao Decreto 219/2011, do 17 de novembro, polo que se fixan os prezos públicos e as normas dos servizos de reprodución prestados nos arquivos xestionados pola Xunta de Galicia. A prestación do servizo quedará condicionada ao estado de conservación dos fondos.

Lengua:

• Spanish; Castilian

Existencia y localización de originales

• Localización de originales: