Anteriormente á instauración dos xulgados de paz a administración de xustiza máis próxima aos cidadáns radicaba nos alcaldes, a quen a Constitución de 1812 impuxo que exercesen as funcións conciliadoras que manterán co tempo, a pesar de que coa creación dos partidos xudiciais por Real Decreto do 21 de abril de 1834, establécense xuíces letrados nas localidades cabezas de partido. Pódese dicir que nun primeiro momento, mediante esta lei, os alcaldes maiores e corrixidores perden as súas funcións xudiciais pero disposicións posteriores, entre as que se atopa a Real Orde do 12 de febreiro de 1835 e o Regulamento provisional para a Administración de Xustiza do 26 de setembro de 1835, volven concederlles competencias como xuíces de paz, concretamente o coñecemento dos asuntos civís de menor contía e, no ámbito criminal, as faltas leves e as primeiras dilixencias en calquera causa penal. Mentres, os xuíces de primeira instancia terían estas mesmas facultades nos pobos onde residisen, ademais das demandas civís de maior contía en todo o seu distrito.
A figura do xuíz de paz créase despois da publicación da Lei de Axuizamento Civil de 1855, mediante un Real Decreto do 22 de outubro, que dispuxo que en todos os pobos da monarquía nos que houbese concello habería xuíces de paz, coas competencias establecidas na lei de axuizamento civil. Estas novas medidas supoñen a separación de poderes dentro da xustiza municipal. Desta maneira separábanse as funcións xudiciais que antes se atribuíron aos alcaldes, quen con todo conservan certa capacidade sancionadora como delegados gobernativos.
Os reais decretos do 28 de novembro de 1856 e do 22 de outubro de 1858 limitaban as atribucións dos xuíces de paz á xurisdición civil e establecían as súas competencias nos actos de conciliación e nos xuízos verbais. Coa unificación de foros de 1868 adquiren tamén competencias de natureza mercantil.
En 1870 reestrutúrase a administración da xustiza municipal e o Xulgado de Paz da Fonsagrada é suprimido en virtude da Lei Provisional Orgánica do Poder Xudicial, que crea a figura do xuíz municipal con atribucións tanto civís como penais.
Historia archivística
A documentación deste fondo xudicial custodiábase nas dependencias do Edificio Xudicial da Fonsagrada. O interese por conservar a documentación de carácter histórico motivou que se depositase en novembro de 2016 no Arquivo Xudicial Territorial de Lugo.
Alcance e conteúdo
O fondo abarca un curto período de tempo a finais do século XIX. Practicamente componse de causas civís (actos de conciliación e xuízos verbais) que serven tanto para a investigación de aspectos socioeconómicos como de proba xurídica en diversos temas.
Condiciones de acceso
Condiciones de acceso
Descripción condiciones de acceso:
A documentación é de acceso libre.
Condiciones de reproducción
Condiciones de reproducción:
Os prezos e as normas do servizo de reprodución estarán suxeitos ás disposicións establecidas pola Xunta de Galicia. A prestación do servizo quedará condicionada ao estado de conservación dos fondos.
Lengua:
Spanish; Castilian
Documentación relacionada
Unidades de descripción relacionadas
Unidades de descripción relacionadas: No Arquivo Histórico Provincial de Lugo pode consultarse a documentación do organismo que lle sucede nas súas funcións, o Xulgado Municipal da Fonsagrada.
Xunta de Galicia. Información mantenida y publicada en internet por la Xunta de Galicia