Xunta Superior Provincial de Observación e Defensa de...

Referencia

• ES.GA.15030.ARG/1.3.1.13.

Título

• Xunta Superior Provincial de Observación e Defensa de Galicia

Fecha de creación

• 1809-01-01 / 1810-01-21. 1809 a 1810

Fecha de acumulación

• 1809-01-01 / 1810-01-21. 1809 a 1810

Nivel de descripción

• Fondo

Volumen y soporte de la unidad de descripción

• 3 Unidade(s) de instalación compartida(s)

• Xunta Superior Provincial de Observación e Defensa do Reino de Galicia ‌

Historia institucional/Reseña biográfica

• As Xuntas que xorden en diferentes lugares de España en 1808 son a resposta popular nas vilas, cidades, provincias e territorios ao baldeiro de poder creado en España pola invasión francesa. Estas Xuntas néganse a recoñecer a nova legalidade imposta polo exército intruso e asumen de feito a soberanía nacional. Posteriormente, a constitución da Xunta Suprema Central significará un intento de coordinación e de unificación de forzas. Todas as demais quedarán subordinadas a ela. A Xunta Superior Provincial de Observación e Defensa de Galicia créase o 1 de xaneiro de 1809, pero a inmediata entrada dos franceses en Galicia imposibilitará a súa continuidade. Proclámanse con posterioridade numerosas xuntas locais de defensa que desaparecerán por orde do Capitán Xeneral, conde de Noroña, unha vez expulsados os franceses de Galicia. Será o 22 de xaneiro de 1810 cando se constitúa a nova xunta denominada Xunta Superior de Subsidios, Armamento e Defensa do Reino de Galicia que corresponde ao período en que xa existe un poder central coordinador (Xunta primeiro e Rexencia despois), ao que- teoricamente ao menos- estará supeditada. En 1813, as autoridades centrais, en cumprimento da Constitución que acaba de promulgarse, tratarán de reconducir a tendencia centrífuga das xuntas cunha nova división territorial na que xorden as Deputación Provinciais, subordinadas aos Xefes Superiores Políticos (antecedentes dos Gobernadores Civís), e por tanto máis fortemente dependentes do poder central, no contexto da construción dun Estado Liberal centralizado. As competencias das Xuntas, coma as das Deputacións, eran moi amplas, como corresponde a organismos nacidos en época de conflito bélico ou a períodos iniciais de desenvolvemento institucional. No primeiro caso, centrábanse especialmente no aspecto militar; no segundo, en aqueloutros relacionados co "fomento" do territorio e co control das entidades locais.

Historia archivística

• Este fondo, xunto coa documentación dos órganos que sucederon a esta Xunta (Xunta Superior de Subsidios, Armamento e Defensa de Galicia 1810-1813, Deputación Provincial Única de Galicia de 1813-14, Xunta Superior de Galicia de 1820, e Deputación Provincial Única de Galicia, de 1820-22), foi doado ao Arquivo en 1897 polo seu director, Andrés Martínez Salazar, quen o atopara en 1875 nun "almacén de víveres" da rúa de Panadeiras da cidade da Coruña. Este arquiveiro relata, nun artigo publicado no xornal "La Voz de Galicia" en 1908, que unha parte da documentación da primeira Xunta fora levada a Sevilla polo seu secretario, Manuel Acha de Patiño, pouco antes da toma da cidade da Coruña polos franceses en 1809; e de alí a Cádiz, para rematar, moitos anos despois e tras moitas vicisitudes, no Arquivo Histórico Nacional, en Madrid. En 1826, o fondo da Xunta Superior Provincial de Observación e Defensa (que compartía localización cos fondos dos órganos que a sucederan) conservábase no local do arquivo da Contadoría de Propios da Coruña, "en una pieza del último alto de la casa de Aduana de La Coruña", de acordo coas dilixencias obradas na dita contadoría en virtude dun oficio remitido polo Rexente da Audiencia ao Intendente de Exército e Provincia (ARG, DUG, C50/66).

Existencia y localización de copias

• Existencia de copias: Non existen copias
  

Unidades de descripción relacionadas

• Unidades de descripción relacionadas: -No AHN custódiase a documentación da Xunta Central Suprema Gobernativa do reino que estivo no Arquivo do Ministerio de Estado ata o ano 1862. Consérvase na “Sección de Estado” e inclúe a documentación que se puido salvar da Xunta Suprema de Galicia (mazos nº 68 a 77). -No Arquivo Xeral de Simancas tamén se custodia un inventario de documentación da Xunta Superior de Galicia dende 1808, entregada polo seu secretario. Figura na “Secretaría de Guerra. Varios de España e Indias” (mazo 7.327). -Probablemente algúns arquivos municipais conserven documentación das Xuntas provinciais que tiñan as súas sedes nos propios concellos. Como exemplo da custodia desta documentación, a da Xunta provincial de Santiago custódiase tanto no Arquivo catedralicio como no Arquivo Histórico Universitario de Santiago, como parte do depósito de documentación municipal. -Hai que ter en conta tamén os arquivos de deputacións, arquivos municipais e históricos provinciais que custodian documentación tanto de xuntas como de deputacións do século XIX.