Expediente de responsabilidade política nº 1/1942 contra...

Referencia

• ES.GA.27028.AHPLU/1.1.3.XPIQu.4.1.080541-05.

Signatura:

• Caixa 080541-05

Título

• Expediente de responsabilidade política nº 1/1942 contra Eugenio Vázquez Rodríguez, Manuel López Vila, Manuel Estévez Estévez e outros

Fecha de creación

• 1941 / 1943

Nivel de descripción

• Unidade documental

Volumen y soporte de la unidad de descripción

• 1 Expediente(s)

• Xulgado de Primeira Instancia e Instrución de Quiroga (Lugo, España) ‌

Historia institucional/Reseña biográfica

• A instauración dos Xulgados de Primeira Instancia e Instrución iníciase no período das Cortes de Cádiz ao establecer a Constitución de 1812, no seu artigo 273, que en cada xulgado que sexa cabeza de partido xudicial haberá un xuíz de letras. Posteriormente, o Decreto do 9 de outubro de 1812, que aproba o Regulamento das Audiencias e Xulgados de Primeira Instancia, incide na distribución de partidos onde exercerá un xuíz letrado de primeira instancia. A Orde das Cortes do 2 de maio de 1813 recalca a maneira en que se deben distribuír os partidos xudiciais. Tanto a Deputación Provincial como a Real Audiencia de Galicia realizaron unha proposta de división xudicial que incluía o partido de Quiroga, que nese momento pertencía á provincia de Ourense. A instauración do absolutismo en 1814 xerou a supresión das medidas reformadoras, polo que a demarcación xudicial non se volve a propoñer ata a instauración do Trienio Liberal. A Orde das Cortes do 29 de xuño de 1821 mantén en Galicia a división dos 47 partidos xudiciais efectuada en 1813. Novamente a restauración absolutista de 1823 elimina os partidos xudiciais. As reformas do período liberal establecen o Real Decreto do 30 de novembro de 1833, que divide o territorio en provincias para atribucións administrativas, militares, xudiciais e facendísticas. Posteriormente, o Real Decreto do 21 de abril de 1834 divide as provincias en partidos xudiciais, un dos cales, esta vez xa incluído, na provincia de Lugo é o de Quiroga. O Real Decreto-Lei do 17 de decembro de 1926 establece as pautas para unha nova planta xudicial que culminará no Proxecto de demarcación xudicial do territorio da Audiencia territorial da Coruña de 1927. Nesta nova proposta avogábase por integrar o partido xudicial de Quiroga no de Monforte de Lemos, o que finalmente sucede mediante o Decreto 3388/1965, do 11 de novembro, polo que se modifica a Demarcación Xudicial. En canto ás competencias xudiciais destes organismos o Decreto do 9 de outubro de 1812, que aproba o regulamento das Audiencias e Xulgados de Primeira Instancia sinala que o Xuíz Letrado de Primeira Instancia coñecerá causas civís e criminais en primeira instancia, excepto as que coñezan os alcaldes dos pobos (demandas civís de menor contía e os xuízos verbais de faltas pero con previsión dos xuíces de partido) e as que se reservan aos tribunais especiais. O Real Decreto do 21 de abril de 1834 establece o cesamento das funcións xudiciais dos alcaldes ordinarios, que deberán remitir os procesos xudiciais aos xuíces letrados das cabezas de partido. O Regulamento provisional de Administración de Xustiza de 1835 sinala as competencias dos xuíces letrados de primeira instancia, que son os únicos que coñecen no seu partido en primeira instancia todas as causas civís e criminais (incluídos os suprimidos casos de corte), con excepción dos xuízos verbais. O Regulamento do 1 de maio de 1844 dos Xulgados de Primeira Instancia, concreta determinadas funcións. A Lei Provisional sobre Organización do Poder Xudicial do 15 de setembro de 1870 propoñía dividir o territorio para efectos xudiciais en distritos, partidos, circunscricións e termos municipais. En cada partido habería polo menos un tribunal de partido, que estaría formado por tres xuíces e en cada circunscrición un xuíz de instrución. Os Tribunais de Partido non chegaron a establecerse e mediante a Circular do 30 de setembro de 1870 atribúese aos xuíces de primeira instancia a funcións que a lei de 1870 asignaba a estes tribunais. Por tanto, estes xuíces en materia civil coñecen en primeira instancia os xuízos que expresamente lle atribúen as leis, así como as apelacións verbais; na orde penal instrúen os sumarios das causas criminais que se sentencian nunha instancia superior e ademais coñecen en única instancia e en xuízo oral e público os delitos aos que a lei impón como máximo unha pena correccional (isto é segundo os casos, un máximo de prisión de seis anos) e resolven as apelacións dos xuízos de faltas dos xulgados municipais. A Lei do 14 de outubro de 1882, adicional á orgánica do poder xudicial, incide nestas atribucións. Posteriormente diversas reformas do artigo 14 da Lei de Axuizamento Criminal de 1870 (como a Lei 3/1967, do 8 de abril, sobre modificación de determinados artigos do Código penal e da Lei de Axuizamento Criminal) onde se definen as súas atribucións atribúenlle os delitos castigados con penas non superiores a arresto maior, privación do permiso de conducir ou multas que non excedan dunha determinada cantidade, así como o coñecemento e resolución de xuízos de faltas ou delitos leves. Outra función xurisdicional exercida polo Xulgado de Primeira Instancia e Instrución de Quiroga é a de Responsabilidades Políticas, que se instaurou durante a ditadura franquista para desmantelar o sistema político anterior e represaliar ás persoas e organizacións que apoiaran a República, e que era exercida polos Xulgados Instrutores Provinciais. Estes xulgados especiais son suprimidos pola Lei de Reforma de Responsabilidades Políticas do 19 de febreiro de 1942, sendo asumidas as súas funcións polos Xulgados de Primeira Instancia e Instrución.

Historia archivística

• Os documentos xerados polo Xulgado de Primeira Instancia e Instrución de Quiroga atopábanse almacenados nunhas dependencias municipais do Concello de Monforte de Lemos, presentando unhas condicións bastante inapropiadas debido á existencia de filtracións de auga e rotura de cristais. Foran depositados alí debido á escasa capacidade do arquivo do Xulgado de Primeira Instancia e Instrución nº 1 de Monforte de Lemos, organismo encargado da súa custodia. A documentación do fondo estaba mesturada cos expedientes xerados polo Xulgado de Primeira Instancia e Instrución nº 1 de Monforte de Lemos, os xulgados municipais de Monforte de Lemos e Quiroga, os xulgados comarcais de Sober, Quiroga e O Saviñao, os tribunais de Foros de Monforte de Lemos e Quiroga e o Tribunal Industrial de Quiroga. Posteriormente, no ano 2014 unha remesa de documentación de conservación permanente, que quedara sen transferir, foi depositada no Arquivo Xudicial Territorial. Así mesmo, unha pequena parte do fondo estaba achábase na documentación xudicial dos protocolos notariais.

Alcance y contenido

• Nº 131/1941 (Xulgado Instrutor Provincial de responsabilidades Políticas). Contén peza separada de sanción económica nº 921 contra Eugenio Vázquez Rodríguez, Manuel López Vila, Manuel Estévez Estévez, José Aira Estévez, Maximino Reádigos Gómez, Roque Rodríguez Rodríguez, Magín Ferreiro Martínez, Serafín Mourenza Montero, Manuel Nogueira Álvarez, José Nogueira Lulle, Manuel Díaz Arias e Pedro Lago Álvarez

Condiciones de acceso

Descripción condiciones de acceso:

• Esta documentación contén datos de carácter persoal e procesual, polo que só se poderá consultar co consentimento dos afectados ou cando supere o prazo que determina a lexislación, é dicir, 25 anos desde a morte da persoa afectada, ou 50 anos a partir da data dos documentos (art. 57.1.c. da Lei 16/1985 de Patrimonio Histórico Español).

Condiciones de reproducción

Condiciones de reproducción:

• Os prezos están suxeitos ao Decreto 219/2011, do 17 de novembro, polo que se fixan os prezos públicos e as normas dos servizos de reprodución prestados nos arquivos xestionados pola Xunta de Galicia. A prestación do servizo quedará condicionada ao estado de conservación dos fondos.

Lengua:

• Spanish; Castilian

Unidades de descripción relacionadas

• Unidades de descripción relacionadas: Consérvase documentación no Arquivo Xudicial Territorial de Lugo do fondo da Audiencia Provincial referente ás apelacións realizadas ante este organismo xudicial contra as resolucións ditadas polo Xulgado de Primeira Instancia e Instrución. No Arquivo Histórico Provincial de Lugo tamén se custodia a documentación do Xulgado Comarcal de Quiroga, do Xulgado Municipal de Quiroga, do Tribunal Especial de Foros de Quiroga e do Tribunal Industrial de Quiroga.
  

Unidades relacionadas en el archivo digital:

• Expediente de responsabilidade política nº 131/1941 de Maximino Reádigos Gómez; Pedro Lago Álvarez e outros

• Expediente procesual de Roque Rodríguez Rodríguez

Nota al área de identificación

• Este fondo comparte 6 unidades de instalación con outros fondos.

Descriptores de persona

• Vázquez Rodríguez, Eugenio ‌
• López Vila, Manuel. (veciño de Quiroga) ‌
• Aira Estévez, José ‌
• Reádigos Gómez, Maximino ‌
• Rodríguez Rodríguez, Roque ‌
• Ferreiro Martínez, Magín ‌
• Mourenza Montero, Serafín ‌
• Nogueira Álvarez, Manuel ‌
• Nogueira Lulle, José ‌
• Díaz Arias, Manuel. (veciño de Quiroga) ‌
• Lago Álvarez, Pedro ‌
• Estévez Pérez, Manuel ‌

Descriptores de materia

• Represión política ‌
• Franquismo ‌
• ‎Memoria democrática de Galicia ‌