A obra pía Juan López Varela foi fundada polo rexedor Juan López Varela (15 -1599) no seu testamento outorgado o 9 de xullo de 1598. Tiña por obxecto pagar dotes a catro doncelas orfas para contraer matrimonio e unha esmola de pan aos pobres, da cidade e das freguesías de San Xián de Mondego, Santo André de Carnoedo e San Martiño de Meirás - Sada, A Coruña.
Cando testa, Teresa Sanjurjo de Montenegro a súa segunda muller está embarazada. No devandito documento dispón que, no caso de que o fillo ou filla que vai nacer falecese antes de ter 14 ou 12 anos respectivamente, se vendan todos os seus bens en pública almoneda, co obtido se compren censos, e do que estes rentasen anualmente e o xuro que ten sobre as alcabalas da cidade de Mondoñedo, cada ano casen catro doncelas orfas. Ademais, establece que, pagados os sesenta mil maravedís dos dotes, coa cantidade sobrante se dea unha esmola aos pobres en pan en gran o primeiro de maio de cada ano. Nomea por patróns aos señores Xustiza e rexemento da cidade da Coruña.
Juan López Varela estivo casado tres veces, a última entre xullo de 1598 e agosto de 1599, data do seu falecemento. Tras este, a cidade mantén un preito con Dominga Sánchez, a súa terceira muller, pola súa facenda ante a Real Audiencia.
Os acordos do Padroado inícianse en 1604 segundo a primeira acta, aínda que a admisión de orfas realízase desde xuño de 1602 (acta de 9 maio 1604, visita de 1608). De agosto de 1599 a 1603, a cidade administra os seus bens, pagando as débedas do fundador. A esmola do pan empézase a entregar en 1604 (acta de 1 maio 1604).
Historia archivística
A ubicación da documentación municipal sufríu diversos avatares ligados á historia do Concello. Dende o almacenamento durante a Idade Media nunha das torres da igrexa de San Iago ata as súas sedes actuais, o seu devir estivo ligado á situación da casa consistorial. A comezos do século XX constrúese o Palacio Municipal na praza de María Pita, localizándose o Arquivo no baixo e no segundo andar. Nos anos sesenta realizase o estudo para instalar o Arquivo Administrativo nos sotos do edificio e albergar a documentación máis recente. Configuróuse así, fisicamente, o sistema de arquivos do Concello. Posteriormente, no 1978, trasladouse a documentación histórica ao vello edificio de Facenda, na rúa Durán Loriga, onde ocupa actualmente o terceiro andar.
Actualmente, o fondo documental do Concello atópase dividido en: arquivos de xestión nas oficinas, arquivo administrativo en dous depósitos (nos sotos do propio Concello e nunha nave no Polígono da Grela), e o arquivo histórico na Casa de Cultura Salvador de Madariaga.
Con anterioridade ao ano 1989 a documentación atopábase clasificada por materias (educación, sanidad, justicia, ..), e períodos históricos (Guerra de Independencia, Trienio Constitucional, ..). Ademáis o fondo documental do Concello achábase mexturado con outros fondos. A partires desa data identificaronse e clasificaronse os documentos dacordo coa sua procendencia. A organización do fondo do concello é básicamente funcional.
Alcance e conteúdo
Abrangue un periodo cronoloxico que vai desde 1255 ata a actualidade, ainda que os documentos relativos ao periodo da Baixa Idade Media son máis escasos e presentan grandes lagoas. Como fonte documental constitúe a materia principal para calquera tipo de estudo da historia da cidade, tanto no que atinxe a aspectos políticos, sociais, culturais como económicos.
Condiciones de acceso
Condiciones de acceso
Descripción condiciones de acceso:
A maior parte dos documentos son de libre acceso. Só se restrinxe o acceso naqueles documentos que están afectados polos supostos legais establecidos no artigo 105-b da Constitución (averiguación dos delitos, intimidade das persoas e seguridade do Estado). Por iso, nalgunhas series esta limitación se establece en 1965 e noutras en 1900.
Tamén, de xeito excepcional, en determinadas unidades de instalación pode restrinxirse o acceso segundo o estado de conservación dos documentos.
Condiciones de reproducción
Condiciones de reproducción:
Suxeito ás taxas e prezos públicos que para a reprodución de documentos fixe o Concello. (Ordenanza reguladora do prezo público por prestación de servizos e utilización de instalacións culturais, educativas e análogas de titularidade municipal).
Lengua:
Spanish; Castilian
Galician
Características físicas
Estado de conservación:
Bo
Documentación relacionada
Existencia y localización de copias
Existencia de copias: No existen copias
Xunta de Galicia. Información mantenida y publicada en internet por la Xunta de Galicia